ამ დრომდე ჩვენს პლანეტაზე უამრავი საოცარი კონსტრუქციები აღმოაჩინეს, რომლებიც ათას წელზე მეტს ითვლის. განსაკუთრებით შთამბეჭდავია ის აღმოჩენები, რომელთა წარმოშობა ჯერ კიდევ არ არის დადგენილი, დაწყებული მასალებიდან, რომლისგანაც ისინი ააგეს, შექმნის ტექნოლოგია, გაუგებარი უცნაური ფორმები, დამთავრებული იდუმალი წარწერებით და წარმოუდგენელი გამოსახულებებით, რომლებიც ჩვენმა წინაპრებმა შექმნეს ქვის ბლოკებზე.
1. ბრუ-ნა-ბოინის სამარხების კომპლექსი (ირლანდია)
დუბლინიდან მხოლოდ 40 კმ-ს მოშორებით აღმოაჩინეს ფართომასშტაბიანი კომპლექსი, რომელსაც “ბრუ-ან-ბოინის სამეფო სამარხებს” უწოდებენ, იგი 40 ნეკროპოლიისგან შედგება. ამჟამად ნაპოვნია სამარხის ფართობის 10 კვ.კმ., მაგრამ მეცნიერთა აზრით ეს არ არის ზღვარი. უძველესი ნაგებობა უკვე 5 ათასზე მეტი წლისაა და ბევრად უფრო ძველია, ვიდრე მსოფლიოს მრავალი ცნობილი ღირსშესანიშნაობა, უფრო მეტიც, ნიუგრეინჯი არა მხოლოდ ყველაზე დიდი და უძველესი დასაკრძალი მავზოლეუმია მთელს ევროპაში, არამედ ნამდვილი ტაძარი გახლავთ.
ეს საიდუმლო ცოტა ხნის წინ ამოხსნეს, როდესაც მათ 19-მეტრიანი დერეფნის ბოლოს საკურთხეველი იპოვეს, რომელიც მზის სხივებისგან ნათდებოდა წელიწადში მხოლოდ ერთხელ – ზამთრის მზის დგომის დღეს. დანარჩენ 39 მეგალითურ ნაგებობაში კი ჯერ კიდევ არ არის გამოცანები და საიდუმლოებები ამოხსნილი, რადგან ასეთი მასშტაბური გათხრები საკმაოდ დიდ დროს მოითხოვს სამეცნიერო კვლევებისთვის.
2. ქვევრების ველი ფონსავანის (ლაოსის) გარეუბნებში
ქალაქ ფონსავანიდან (ლაოსი) არც ისე შორს, განუვითარებელ ტერიტორიაზე, არსებობს უნიკალური ადგილი, რომელსაც “ქვევრების ხეობა” ეწოდება. მის გასწვრივ ნაპოვნი იქნა ქვის საოცარი ნაგებობები, რომლებსაც გიგანტური ქვევრების პროპორციები აქვთ. ზოგიერთი ნიმუშის სიმაღლე 3.5 მეტრს აღწევს, მათი დიამეტრი ერთნახევარი მეტრია და თითოეული 6 ტონას იწონის. საერთო ჯამში, ხეობაში 500-ზე მეტი უცნაური ნაგებობა აღმოაჩინეს, რომელთა წარმოშობაზე მეცნიერები ჯერ კიდევ კამათობენ. ერთადერთი, რისი დადგენაც მოხერხდა, იყო უჩვეულო ქვის წარმონაქმნების ასაკი – დაახლოებით 2.5 ათასი წელი.
დანარჩენი კი საიდუმლოებებითაა მოცული, რაც ყველაზე წარმოუდგენელ ლეგენდებს წარმოშობს. ზოგის თქმით, ამ ხეობაში ძველ დროში მცხოვრები გიგანტებისთვის იყო ეს ქვევრები დამზადებული, ზოგის აზრით კი ამ ნაგებობებში უძველესი მცხოვრებლები გარდაცვლილ ადამიანებს წვავდნენ. სიტუაციას ამწვავებს ის ფაქტი, რომ ქვევრები ქვით არის მოჩუქურთმებული, რაც ამ მხარეში არ არის და არც არასდროს ყოფილა, უფრო მეტიც, კიდეების დასრულება, ორნამენტები, ნახატები და გამოსახულება კედლებსა და ობიექტის სახურავებზე იმაზე მეტყველებს, რომ ისინი ამ ადგილას არ დამზადებულა.
3. ძველი ტაძრების მოჩუქურთმებული სვეტები ქალაქ შრავანაბელაგოლაში (ინდოეთი)
მართალია, თავად ტაძარი გახლავთ ინდოეთის ქალაქ შრავანაბელაგოლის მთავარი ღირსშესანიშნაობა, მაგრამ სწორედ სვეტებმა გახადეს იგი ასეთი ცნობილი. ძნელი წარმოსადგენია, მაგრამ ხელოსნებს, რომლებიც ამ ქალაქში 1.5 წლის წინ ცხოვრობდნენ, ქვისგან გიგანტური წარმოუდგენელი ფორმის სვეტების მოჩუქურთმება შეეძლოთ, რომლებსაც გლუვი ზედაპირი ჰქონდა და მორთული იყო სხვადასხვა მოტივებითა და ნიმუშებით.
აქედან გამომდინარე, გასაკვირი არ არის, რომ მილიონობით ადამიანი მიდის ასეთ შორეულ ქვეყანაში, რათა საკუთარი თვალით იხილოს ტაძრების სილამაზე და სიდიადე, უნიკალური დეკორატიული ელემენტები მოჩუქურთმებული უხეში ქვისგან და მოხდენილი სვეტები, რაც ჩვენს დროში მხოლოდ მაღალი სიზუსტის მქონე დანადგარებითაა შესაძლებელი. ამ დრომდე უცნობია ტექნოლოგიისა და ხელოსნობის საიდუმლო, რომლის დახმარებით უძველესმა ოსტატებმა, რომლებსაც არ ჰქონდათ სატეხები, ჩარხები ან სპეციალური აპარატურა, მოახერხეს ასეთი მოჩუქურთმებული სასწაულის შექმნა.
4. “ფერიების სახლები” სარდინიაში (იტალია)
იტალიის მიწაზე უამრავი მსოფლიოში ცნობილი არქიტექტურული ძეგლი მდებარეობს, მაგრამ საოცარი ქვის ნაგებობები, რომლებიც ძირითადად სარდინიაში გვხვდება, სახელწოდებით “ფერიების სახლი” (Domus de Janas), ყველაზე იდუმალი და უცნობია. მათი პატარა მონახაზები, პატარა ფანჯრებითა და კარებით მართლაც ზღაპრულ სახლს ჰგავს და არა სრულფასოვან საცხოვრებელს, რადგან მინიმუმ ერთი ადამიანის საცხოვრებლად, ოთახი უნდა იყოს ორჯერ დიდი. ამ დროისთვის აღმოჩენილია დაახლოებით ორათას რვაასი ასეთი საოცარი ნაგებობა, რომელთა სოლიდური ასაკი 4-დან 6 ათას წლამდე მერყეობს.
მათი მინიატურული ზომების გარდა, ნაგებობებს კიდევ რამდენიმე უცნაურობა აქვთ, რომლებსაც მეცნიერები ჯერ კიდევ ვერ ხსნიან. უფრო მეტიც, ეს ობიექტები უცნობი გზით გაიჭრა უზარმაზარ ლოდებად, ან მკვეთრ კლდეებად (იმ დროს ამის გაკეთება პრობლემური იყო), რადგან მათ კედლებზე გამოსახულია გაუგებარი სიმბოლოები, რომლებიც არასოდეს განმეორებულა არც ერთ ნაპოვნ სტრუქტურაში, და თვით ფერიების სახლების იდენტური ფორმებიც კი არ არის ნაპოვნი. ახლა ეს ზღაპრული შენობები, რომლებსაც ზოგჯერ “ჯადოქრების სახლსაც” უწოდებენ, ტურისტული ღირსშესანიშნაობა გახდა, ასე რომ, ამ ჯადოსნურ ადგილებში მოგზაურობისას გირჩევთ, ფოტოაპარატის გარდა, წაიღოთ რაიმე ლამაზი ან გემრიელი, რადგან ლეგენდის თანახმად, მნახველები ვალდებულნი არიან, დატოვონ ძღვენი ამ უცნაურ ქვის ნაგებობებში მცხოვრები თითოეული ფერიისთვის.
5. მრავალკუთხა ქვის წყობა “ღმერთების ქალაქებში”, ინდოეთში, იაპონიაში, ეგვიპტესა და პერუში
უძველესი “ღმერთების ქალაქები” უშუალოდ მდებარეობს რამდენიმე ქვეყანაში, ეს ობიექტები დღემდე ითვლება უძველესი ცივილიზაციის ერთ-ერთ მთავარ საიდუმლოებად, რომლებიც დღემდე შემოგვრჩა. მთავარ მიმზიდველობად ითვლება არა თავად ნაპოვნი ქალაქები, არამედ ინკას პოლიგონიური წყობის სახელით ცნობილი კედლის ქვის წყობა, რომლის დახმარებითაც შეიქმნა ციხეები და მთელი დასახლებები.
ჯერ კიდევ არსებობს უამრავი ალოგიკური და წარმოუდგენელი ვერსია, რომელთაგან ჯერ არც ერთი არ არის დადასტურებული. ყველაზე ფანტასტიკურია ვარაუდები, რომ ეს ქალაქები ააშენეს უცხოპლანეტელების მიერ შექმნილმა ნანო-რობოტებმა, ან, რომ ძველმა ხალხმა შექმნა ეს კედლები ლავისგან, შემდეგ მასა გამაგრდა და თიხის მსგავსი გახდა.
იმის გამო, რომ საიდუმლო ჯერ კიდევ არ არის ამოხსნილი, ტურისტებს კიდევ უფრო უღვივდებათ სურვილი, იხილონ ყოველგვარი შემწებებლის გარეშე შექმნილი გრანდიოზული სტრუქტურები, რომლებიც ათასწლეულზე მეტი ხნისაა და რომლებმაც გაუძლო ყოველგვარ ბუნებრივ და ტექნოგენურ კატაკლიზმებს.
საინტერესოა: ინკას პოლიგონიური ქვების წყობები არის ყოველგვარი ხსნარების გარეშე აწყობილი არასწორი ფორმის ბლოკები, და ისე მჭიდროდაა ერთმანეთზე მორგებული, რომ მასში ნემსსაც ვერ ჩააგდებთ. უფრო მეტიც, გასაკვირი არა მხოლოდ ქვების სიმჭიდროვე, არამედ ქვის ბლოკების მასიური სიმრავლე და მათი ასიმეტრიულობაა, რადგან ასეთი სიმძიმის ქვების აწევა ტექნიკის გარეშე ციცაბო კლდეზე საკმაოდ ძნელია, რომ აღარაფერი ვთქვათ ქვების ასე მჭიდროდ განლაგებაზე. ინკას პოლიგონიური ქვების წყობა ბევრად უფრო რთულადაა მიჩნეული, ვიდრე პირამიდების მშენებლობა.
6. სკარა-ბრეის (Skara Brae) დასახლება სკაილის ყურის ტერიტორიაზე (შოტლანდია)
სკაილის ყურის სანაპიროზე, რომელიც შოტლანდიაში მდებარეობს, აღმოაჩინეს უძველესი დასახლება, რომელიც ძვ.წ. 3180 წელს შეიქმნა. უძველესი კომპლექსი მოიცავს ბლოკებად გაერთიანებულ 8 მეგალითურ ობიექტს, რომლებიც სპეციალური გზით დამზადდა და განთავსდა და ევროპის მსგავს სტრუქტურებში ყველაზე დიდ დასახლებად ითვლება.
მეცნიერებს ჯერ არ გადაუწყვეტიათ, რას შეიძლება ნიშნავდეს ეს ნაგებობა და არის თუ არა აღმოჩენილი ობიექტი უბრალოდ ჩვეულებრივი დასახლებული პუნქტი. ეს უნიკალური ღირსშესანიშნაობა, რომელსაც შოტლანდიურ პომპეის (Scottish Pompeii) უწოდებენ, შეტანილია იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სიაში და მილიონობით ტურისტს იზიდავს.
7. გავრინისის საფლავი მორბიჰანის ყურეში (საფრანგეთი)
დაუსახლებელ კუნძულ გავრინისზე, რომელიც ბრეტანში მდებარე მორბიჰანის ყურეში მდებარეობს, აღმოაჩინეს მეგალითური მავზოლეუმი. მეცნიერები თვლიან, რომ იგი ძვ.წ. 4500-3500 შეიქმნა, რადგანაც სწორედ ამ დროს მოხდა ამ მიწის ნაკვეთის კონტინენტთან დაკავშირება. ყველაზე გასაკვირია ის ფაქტი, რომ აკლდამა დერეფნის ტიპის მიხედვითაა აშენებული, რადგან ასეთი ნაგებობები წყლისგან შორს მდებარეობს და, როგორც წესი, მაღალ გორებზე.
აკლდამის შიგნით მკვლევარებმა აღმოაჩინეს ქვაში ამოკვეთილი სიმბოლოები და ნიმუშები, რომელთა მნიშვნელობა უკვე გაშიფრულია, მაგრამ სტრუქტურის სიღრმეში არსებობს უნიკალური ფილები, რომელთა მოტივები ჯერ კიდევ ამოუხსნელია მეცნიერებისთვის. აღმოჩენილი მავზოლეუმი თავისი უხვად მორთული გალერეებითა და დერეფნებით მეგალითური ხელოვნების ყველაზე მნიშვნელოვანი ევროპული ძეგლია.
მსოფლიოში არსებობს უძველესი ნაგებობების უზარმაზარი რაოდენობა, რომლებიც დღემდე მშვენივრადაა შემონახული, მაგრამ, როგორც წესი, ისინი ღმერთებს, ან კაცთა ცნობილ მმართველებს ეძღვნებიან. თუმცა, მათ შორის შეგიძლიათ იპოვოთ სუსტი სქესის წარმომადგენელთათვის აგებული რამდენიმე საოცარი ობიექტი, რომლებიც ჯერ კიდევ ასხივებენ სილამაზესა და გრაციოზულობას.
