დღეს Novate გაგაცნობთ კენიელ ენთუზიასტს, რომელმაც ექსპერიმენტის ჩატარება გადაწყვიტა და ამით ქვეყანა ასახელა. გოგონამ პლასტმასიდან ტროტუარის ფილების, აგურის და სახურავის ხსნარის შემადგენლობა შეიმუშავა. ნზამბიმ ბეტონზე 5-7-ჯერ უფრო გამძლე მასალა შექმნა და გაეროს პრიზი მიიღო.
არაჩვეულებრივი გოგონა კენიიდან, ნზამბი მატი (Nzambi Matee) ერთ–ერთ ნავთობკომპანიაში რამდენიმე წელი მუშაობდა, მაგრამ 2017 წელს სამსახურიდან წამოსვლა გადაწყვიტა არა საკუთარი კომპანიის Gjenge Makers დასაარსებლად, არამედ ტროტუარის ფილების შესაქმნელად ახალი მეთოდის შესამუშავებლად. მასალების მეცნიერების ცოდნის და გამომგონებლობის ხარჯზე დიდი ხნის განმავლობაში აგროვებდა კომპონენტებს, მათი ხარისხის და რაოდენობის მიხედვით, სანამ ნიმუშებზე ცდებს დაიწყებდა. მშობლების სახლის უკანა ეზოში ნზამბი რამდენიმე მეგობართან ერთად სხვადასხვა სახეობის პლასტმასა და ქვიშაზე ცდებს ატარებდა, დაქუცმაცებული ფრაქციების ზომასა და პროპორციებს ცვლიდა.
ბაზად მაინც პლასტმასი გამოიყენა, რომელიც აბსოლუტურად არასწორად ნადგურდება, რადგან მისი განმეორებით გამოყენება შესაძლებელია. ასე ნაგავსაყრელებს და საერთოდ დედამიწას წმენდს მასალისგან, რომელიც საუკუნეები არ იშლება. „პლასტმასი – მასალა, რომელიც არასწორად გამოიყენება და არასწორად აღიქმება. მას დიდი პოტენციალი აქვს, მაგრამ მისი „ცხოვრება“ გამოყენების შემდეგ ნამდვილად კატასტროფული შეიძლება გახდეს, თუ ზომებს არ მივიღებთ“ – ამბობს ნზამბი მატი.
საინტერესო ფაქტი: თავისი ინიციატივის წყალობით ნზამბი პირველი კვლევის შემდეგ აფრიკის კონტინენტზე გაეროს გარემოს დაცვის კოორდინაციის პროგრამის (UNEP) ფარგლებში ჩატარებული კონკურსის Earth გამარჯვებული გახდა. პირველი პრემია ითვალისწინებს მომავალი გარემოს დამცველების პროექტის საწყის ფინანსირებას და დახმარებას. ისინი ხომ მსოფლიოს ყველაზე აქტუალურ პრობლემას აგვარებენ. მთელ მსოფლიოში სულ 30 წლამდე 7 ადამიანი ირჩევა, რაც გოგონას გამორჩეულ შესაძლებლობას ხაზს უფრო უსვამს.
ამ გამარჯვებამ საშუალება მისცა, რომ აშშ–ში სოციალური მეწარმოების შესასწავლად სტიპენდია მიეღო. სასწავლებელში ახალი ტექნოლოგიები შეისწავლა და კოლორადოს უნივერსიტეტში ლაბორატორიულ კვლევებში მონაწილეობა მიიღო. აქ, საკუთარი მეთოდი სრულყო და გაიგო, როგორ შეექმნა მოწყობილობა აგურის და ფილების საწარმოებლად.
2018 წელს სახლში დაბრუნებისას კომპანია Gjenge Makers დაარსა, რომელიც გამძლე, ალტერნატიული და ხელმისაწვდომი სამშენებლო პროდუქციას დამზადებით არის დაკავებული. გოგონა ამბობს, რომ გადამამუშავებელი ქარხნებიდან პლასტმასის ნარჩენების ნაწილს უფასოდ იღებს, ზოგიერთს ყიდულობს ნაგვის გადამამუშავებელი ქარხნებიდან ან იმ ხალხიდან, ვინც საჭირო პლასტმასს გზისპირას ან სანაპიროზე აგროვებს.
Novate–ს ინფორმაციით, გამოიყენება მეორადი მასალა, რომელიც წარმოადგენს სამი სახის პლასტმასს: მაღალი სიმკვრივის პოლიეთილენი (რძის ბოთლი, საწმენდი, სარეცხი ქიმიური საშუალებების ქილები და ა.შ.), დაბალი სიმკვრივის პოლიეთილენი (პარკი, ტომარა, კარავი, გეოფირი) და პოლიპროპილენი (თოკი, ხუფი, ვედრო, ერთჭერადი ჭურჭელი). დაქუცმაცებულ პლასტმასს უბრალო ქვიშას უმატებენ, შემდეგ ექსტრუდერში აგზავნიან, რომელიც ყველა კომპონენტს ძალიან მაღალ ტემპერატურაზე ურევს, შემდეგ პრესით მასალა იქმნება.
მიღებული პროდუქტი, რომელიც ბეტონზე 5-7-ჯერ უფრო ძლიერია, შეგიძლიათ ტროტუარის დასაგებად, სოციალური ბინების ასაშენებლად, საკანალიზაციო საფარად და ა.შ. გამოიყენოთ. ინოვაციური მასალა ასფალტის დასაგებად ადაპტირებულია, რაც სკოლის ეზოებში, საზოგადოებრივი ადგილების ტროტუარებსა და კერძო ეზოებში გრუნტის გზის დაფარვის პროცესს ამარტივებს.
აღსანიშნავია: კომპანიამ არსებობის 1,5 წლის განმავლობაში 20 ტონა პლასტმასის ნარჩენი გადაამუშავა. სტარტაპის წყალობით გოგონამ არა მხოლოდ ინოვაციური სამშენებლო მასალა შექმნა, რომლის ღირებულება ნებისმიერ სხვა მასალაზე იაფია (7,7 დოლარი 1 კვ ფილა), არამედ 112 სამუშაო ადგილი შექმნა დაბალკვალიფიციური პირებისთვის, მათ შორის ნაგვის შემგროვებლებისთვის, ქალებისთვის და ახალგაზრდებისთვის.
